OPUS „Działanie beta glukanu z owsa w chorobie Leśniowskiego-Crohna – badanie przedkliniczne”
Koordynator projektu UEW: dr hab inż., prof. UEW Joanna Paulina Harasym
Kierownik projektu SGGW: prof. dr hab. Joanna Gromadzka-Ostrowska
Choroba Crohna, jedno z coraz częściej występujących w społeczeństwach krajów rozwiniętych schorzeń przewodu pokarmowego, dotyka przede wszystkim osoby bardzo młode i dzieci. Jest schorzeniem bardzo uciążliwym dla pacjentów, a w jej powstaniu istotne znaczenie, obok podłoża autoimmunologicznego, mają zaburzenia w składzie i metabolizmie mikrobioty jelitowej. Na liczebność i wzajemny stosunek ilościowy poszczególnych rodzajów bakterii zasiedlających przewód pokarmowy człowieka istotny wpływ ma skład ilościowy i jakościowy spożywanego pokarmu. Farmakologiczna
terapia choroby Crohna jest bardzo inwazyjna dla organizmu i uciążliwa dla pacjentów, dlatego poszukuje się skutecznych terapii żywieniowych, opartych na biologicznie czynnych składnikach pochodzenia roślinnego, które skutecznie ograniczałyby symptomy kliniczne tej choroby, jak również przyspieszały pojawienie się okresu remisji i przedłużały okres jej trwania.
Dotychczasowe wyniki badań wskazują, że takimi składnikami roślinnymi mogą być polisacharydy izolowane z ziaren owsa, wchodzące w skład frakcji błonnika rozpuszczalnego – beta-glukany o małej masie molowej. Wyniki badań na modelach zwierzęcych różnych schorzeń przewodu pokarmowego człowieka, jak też na liniach komórkowych, między innymi komórek nowotworowych, wykazały wiele prozdrowotnych działań tych związków. Należy tu wymienić działania stymulujące odporność organizmu, a także działanie przeciwnowotworowe i prebiotyczne, czyli stymulujące bakterie przewodu
pokarmowego.
Celem niniejszego projektu jest zbadanie terapeutycznego działania beta-glukanu z owsa o małej masie molowej na dwóch modelach choroby Crohna: świni domowej, u której schorzenie będzie wywołane czynnikiem chemicznym (model in vivo) oraz na złożonej z trzech rodzajów komórek nabłonka jelita grubego człowieka hodowli, w których zmiany charakterystyczne dla tego schorzenia będą wywołane jednym z głównych czynników zapalenia w chorobie Crohna (model in vitro). Wyniki uzyskane na modelu świni będą miały walor badań przedklinicznych terapeutycznego działania beta-glukanów z
owsa o małej masie molowej w chorobie Crohna, ponieważ anatomia, fizjologia i mikrobiologia przewodu pokarmowego tego zwierzęcia jest bardzo zbliżona do tych atrybutów przewodu pokarmowego człowieka. Wyniki badań na modelu komórkowym pozwolą na poznanie mechanizmów molekularnych terapeutycznego działania beta-glukanu z owsa o małej masie molowej w chorobie Crohna.
Analiza materiału biologicznego uzyskanego zarówno w badaniu in vivo, jak i in vitro będzie prowadzona nowatorskimi metodami, w tym sekwencjonowania nowej generacji (NGS) w celu bardzo dokładnego określenia zmian w składzie i liczebności bakterii jelitowych na poziomie rodzaju i gatunku, a także immunohistochemicznej lokalizacji w komórkach jelita białek odpowiedzialnych za ich apoptozę i proliferację oraz ścisłość połączeń między komórkami nabłonka jelita. Określane będą także markery stanu zapalnego, ekspresja ich genów oraz neuroprzekaźniki, co pozwoli na określenie skali
zaangażowania regulacyjnej osi jelito-mózg w mechanizmach terapeutycznego działania w chorobie Crohna beta-glukanów z owsa.
Jednostka finansująca:
Narodowe Centrum Nauki
Konkurs:
OPUS 24
Czas trwania projektu:
20/06/2023 – 19/06/2026
Kwota dofinansowania:
2 737 914 zł
Status projektu:
Projekt w realizacji
Linki zewnętrzne:
Więcej informacji o projekcie w Bazie Wiedzy WIR
